Οι αρχές και πρακτικές διαδικασίες της Τεχνικής Αλεξάντερ (Alexander Technique) γεννήθηκαν από τις επιτυχημένες προσπάθειες του Φρέντερικ Ματίας Αλεξάντερ (Frederick Matthias Alexander) να ξεπεράσει τα φωνητικά του προβλήματα και από την συνειδητοποίηση ότι οι φωνητικές του δυσκολίες προέρχονταν από τον τρόπο που χρησιμοποιούσε το σώμα του συνολικά.
Η εμπειρική καταγωγή της Τεχνικής Αλεξάντερ ευθύνεται και για την πρακτική προσέγγιση με ουσιαστικό τρόπο, κατά την οποία ο καθένας μας καλείται να δοκιμάσει τις αρχές της Τεχνικής μέσα από την προσωπική του εμπειρία. Ο Αλεξάντερ πέρασε πολλά χρόνια πειραματισμών πριν επεξεργαστεί τις διαδικασίες του, αλλά εσείς θα χρειαστείτε μόνο μια σειρά μαθημάτων με ένα δάσκαλο για να ξεκινήσετε να εφαρμόζετε πρακτικά την Τεχνική. Το βάθος της κατανόησης του τί κάνετε στις διάφορες δραστηριότητες σας θα εξαρτηθεί στη συνέχεια από το κίνητρο να εξετάσετε τις αρχές στην καθημερινή σας ζωή, την προθυμία να τις εφαρμόσετε και από το να παρέχετε τον απαραίτητο χρόνο στους μηχανισμούς αυτο-ρύθμισης για να βοηθήσουν την επανεκπαίδευση και ανάκαμψη.
Σφαιρική προσέγγιση της ψυχο-σωματικής ενότητας
Στην εφαρμογή της Τεχνικής Αλεξάντερ δεν διαχωρίζουμε διαφορετικά μέρη στον οργανισμό όπως σώμα, νους, συγκινησιακό, ένστικτο, συναίσθημα, σκέψη, πνεύμα, συνείδηση, ασυνείδητο κ.λ.π. τα οποία διακρίνουμε λεκτικά κατ’ανάγκη, προκειμένου να διευκολύνουμε την ανάλυση και την επικοινωνία.
Ο ίδιος ο Αλεξάντερ μιλάει γενικά για τον Εαυτό (the Self), όχι για να απλοποιήσει αλλά για να διαβεβαιώσει ότι κανένα μέρος δεν θα μείνει εκτός της διαδικασίας επανεκπαίδευσης. Υποστηρίζει ότι καμία ενέργεια δεν μπορεί να χαρακτηριστεί αποκλειστικά πνευματική ή αποκλειστικά σωματική, και επιπλέον, κατά την διάρκεια του μαθήματος Αλεξάντερ ο μαθητής μαθαίνει να έχει το νού του στο σύνολο του εαυτού του όταν ασχολείται με συγκεκριμένα ζητήματα. Η ενσωμάτωση μιας νέας συγκεκριμένης αλλαγής απαιτεί διαφορετική νευρομυϊκή οργάνωση από αυτήν που έχει συνδεθεί με την συνηθισμένη συμπεριφορά.
Η χρήση του εαυτού (The use of the self)
Όταν μιλάμε για τον τρόπο με τον οποίο ο οργανισμός μας λειτουργεί ενοούμε τις αυτόματες λειτουργίες, που γίνονται χωρίς την παρέμβαση μας, και στις οποίες μπορούμε να έχουμε μόνο έμμεση επίδραση, όπως για παράδειγμα η επίδραση του τρεξίματος στον καρδιακό ρυθμό. Όταν μιλάμε για την χρήση του εαυτού μας ενοούμε αυτό το μέρος στο οποίο έχουμε την δυνατότητα συνειδητού ελέγχου και επιλογής.
Ο Αλεξάντερ ανακάλυψε ότι είναι δυνατόν να επηρεάσουμε τον τρόπο που λειτουργεί ο οργανισμός μας και να βελτιώσουμε το μέρος που λειτουργεί αυτόματα πέραν του ελέγχου μας, με το να βελτιώσουμε την χρήση του εαυτού μας μέσα από τον ασκημένο έλεγχο και την κατανόηση αυτού που ονόμασε Πρωταρχικό Έλεγχο (Primary Control). Σκοπός της Τεχνικής που ανακάλυψε είναι να ενεργήσει στον Πρωταρχικό Έλεγχο, που επηρεάζει ολόκληρο τον οργανισμό, μέσα από μια σωστή λειτουργία της δυναμικής σχέσης ανάμεσα στο κεφάλι και το λαιμό, και το υπόλοιπο σώμα.
Ο Αλεξάντερ παρατήρεισε ότι όταν κάποιος τον επισκεπτόταν με οποιαδήποτε δυσκολία είχε επίσης μια παρόμοια ανεπάρκεια σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό στον Πρωταρχικό Έλεγχο, πράγμα που είχε παρατηρήσει και στον εαυτό του. Όπως ανακάλυψε, o Πρωταρχικόs Έλεγχοs μας ενημερώνει σχετικά με τη χρήση του εαυτού μας.
Όταν δεν υπάρχει νευρολογική ανεπάρκεια οι μηχανισμοί στάσης λειτουργούν αυτόματα και φυσιολογικά, παρ’όλ’αυτά η φυσιολογική λειτουργία των μηχανισμών στάσης μπορεί να διαταραχτεί με την μίμηση άλλων που δεν χρησιμοποιούν σωστά τον εαυτό τους, με την υιοθέτηση ορισμένων τοποθετήσεων και προκαταλήψεων, ή μέσω επαναλαμβανόμενων στρεσογόνων συνθηκών στη δουλειά και στο σπίτι. Αυτές οι συνθήκες μπορούν να μας επηρεάσουν με το να διευκολύνουν παντός είδους επιδείνωση και να μας αναγκάζουν να την αντισταθμίζουμε. Αυτή η αντιστάθμιση προκαλεί διάφορες μυικές εντάσεις οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα να πονάμε, επίσης η αντιστάθμιση μας εμποδίζει να έχουμε μια ορθή αντίληψη του εαυτού μας και να πάρουμε τις σωστές αποφάσεις προκειμένου να βελτιώσουμε την κατάσταση μας.
Ελλατωματική αισθητηριακή εκτίμηση του εαυτού (faulty sensory appreciation)
Η ιδέα ότι είμαστε θύματα οπτικής απάτης ή ότι κάποια από τις αισθήσεις μάς μας απατά είναι οικεία, αντίθετα είναι πολύ πιο δύσκολο να δεχτούμε ότι η αίσθηση του εαυτού που έχουμε είναι αναξιόπιστη.
Η βελτίωση της αντίληψης του εαυτού μας και της αξιοπιστίας των αισθήσεων είναι ένας από τους στόχους της Τεχνικής Αλεξάντερ. Όπως κανείς θα ανακαλύψει κατά τη διάρκεια των μαθημάτων τα συναισθήματα και οι αισθήσεις μας δεν είναι αξιόπιστα όπως νομίζουμε. Η Τεχνική Αλεξάντερ προτείνει να χρησιμοποιήσουμε νοητικές εντολές για να κατευθύνουμε τον εαυτό μας προκειμένου να μάθουμε και να έχουμε την εμπειρία από κάτι που είναι καινούριο και ανεξάρτητο από τις παλιές μας συνήθειες και αντιλήψεις.
Τα μέσα που χρειάζεται να χρησιμοποιήσουμε (the means–whereby)
Προκειμένου να πετύχουμε μια καλή χρήση του εαυτού μας η Τεχνική Αλεξάντερ προτείνει στο μαθητή να δώσει προσοχή στον τρόπο με τον οποίο θα επιτευχθεί και τα μέσα που συνεπάγεται αυτό. Να στοχέυουμε σε ένα αποτέλεσμα χωρίς να εξετάσουμε την βλάβη που προκαλεί είναι μια συνήθης συμπεριφορά. ‘Οταν για παράδειγμα πονά η πλάτη μας, προτιμούμε να τελειώσουμε την δουλειά μας και αργότερα να βρούμε κάτι, ένα χάπι ή μια αλοιφή, για να το αντιμετωπίσουμε, ή αν το μπορούμε, προτιμούμε να αλλάξουμε ελαφρώς την στάση μας για να ανακουφιστούμε προσωρινά.
Όταν βλέπουμε το όλον αντί να επικεντρωνόμαστε στο αποτέλεσμα που είναι μόνο μερικό, μαθαίνουμε να μην διαχωρίζουμε αυτό που κάνουμε από τον εαυτό μας. Μαθαίνουμε να συμπεριλαμβάνουμε τον εαυτό μας σε αυτό που κάνουμε. Η δραστηριότητα μου και ο εαυτός μου είναι ένα και το αυτό, και με το να δημιουργώ τις καλύτερες συνθήκες εντός του εαυτού μπορώ να διεκπαιρεώσω καλά την δραστηριότητα μου ή να αντιδράσω με ένα νέο τρόπο σε μία συνηθισμένη ή και σε μία νέα κατάσταση. Αυτά τα μέσα προϋποθέτουν να γνωρίζουμε ξεκάθαρα το στόχο μας και να προχωράμε βήμα βήμα, με πρώτο βήμα να δημιουργήσουμε ηρεμία στον εαυτό μας που θα μας δώσει την δυνατότητα να κατευθύνουμε τον εαυτό μας.
Συνειδητές κατευθύνσεις του εαυτού (conscious directions)
Το πρώτο βήμα προς μια σωστή επανεκπαίδευση του εαυτού είναι η αναστολή, μια εκούσια απόφαση να αποτρέψουμε εντάσεις ξεκινόντας την διαδικασία με την απελευθέρωση του λαιμού, ΕΝΩ συγχρόνως επιτρέπουμε στο σώμα μέσα από ακριβείς διανοητικές εντολές να είναι πιο ανοιχτό προς επέκταση και κινητικότητα. Στη συνέχεια προσπαθούμε να κάνουμε αυτό το οποίο σκοπέυαμε ΕΝΟΣΟ κρατάμε την καινούρια νευρομυική κατάσταση που έχουμε δημιουργήσει κατά τη διάρκεια της κίνησης, ώστε να επιτρέψουμε την αφομοίωση του νέου τρόπου να πράτουμε ή να αντιδρούμε σε μεγαλύτερη συμφωνία με τις επιθυμίες μας.
Αυτοπεποίθηση
Όπως οι συνέπειες των κακών συνηθειών χρειάζονται χρόνο για να εμφανιστούν, οι επιδράσεις μιας βελτιωμένης χρήσης του εαυτού μπορεί να μην εκδηλωθούν άμεσα. Η αλλαγή δεν είναι μια γραμμική διαδικασία, έχει πάνω-κάτω και μπρος-πίσω.
Οι συνολικές επιδράσεις της καλύτερης χρήσης του εαυτού θα γίνουν αισθητές μακροπρόθεσμα, παρ’ότι συγκεκριμένοι πόνοι συχνά εξαφανίζονται πολύ γρήγορα. Προκειμένου να αποτρέψει την ανάπτυξη άλλων κακών συνηθειών που οδηγούν σε πόνο, ο οργανισμός θα χρειαστεί χρόνο να εντάξει τις βαθιές αλλαγές που φέρνει η καλύτερη χρήση του εαυτού.
